Bart Luijten

Bart Luijten (°1967) studeerde in 1990 af als grafisch ontwerper aan St-Lucas Antwerpen. Sinds 1992 werkt hij als zelfstandig grafisch vormgever.

In de houtskooltekeningen van Bart Luijten wordt niets afgebeeld. Of toch bijna niets.

Je ogen moeten wennen aan het donker. Hij zoekt het juiste zwart, brengt een laag aan op het papier en begint dan ergens het houtskool weg te vegen. Er ontstaat als vanzelf een vorm, op de rand tussen donker en licht. Het voelt als een grens waar je tegen botst.  Wat je ziet blijft onbepaald. De sfeer is mysterieus. Je blijft kijken.

Less is more. Het is de korrel die hem fascineert. Korrel is ruis is informatie.  Er is iets gebeurd op dat papier. Lagen zwart op zwart, hier en daar weggeveegd,  en dan weer donkerder gemaakt, langs lijnen en oplichtende toonwaarden grijs.  The shadow ows its birth to the light, maar hier gebeurt het omgekeerde:  het licht dankt haar verschijnen aan het duister.

Op het eerste zicht zijn het sombere Walls of darkness. Op drie grote houten panelen  wordt het monochrome houtskoolzwart vloeibaar. Sluiers van zwarte en witte as suggereren lichamen. Je denkt aan de lijkwade van Turijn of aan een röntgenfoto. Je ontdekt dat  nergens vormen worden gefixeerd. Het heeft meer iets van een fotografisch proces dan van een schilderij: de magie van een gevoelige, grofkorrelige laag blootgesteld aan licht in een donkere kamer. In het midden van het monumentale vlak bots je weer op die grenslijn, waarin je tegelijk ook kan verdwijnen, ontsnappen aan de zwaarte. Ondanks de onheilspellende sfeer brengt het kijken rust. Een drieluik met sacrale allure. To shine in the last days.

Noise equals information. Elke vierkante centimeter korrel vibreert als de ruis van  electronische muziek of het random pixelpatroon op een statisch TV scherm.  Je ontdekt dezelfde negatieve ruimte en de energetische textuur in de collages met  massieve rotsen en Zwitserse berglandschappen.

Hoe meer de korrel wordt uitvergroot, hoe meer de realiteit verdwijnt, en toch blijf je  doorschijnende lichamen herkennen en verre horizonten onder wolkenhemels in tegenlicht. In die lange uren van obsessief arceren en weer wegschuren langs verticale lijnen zoekt  Bart Luijten zich met vuile handen een uitweg in een donker bos. 

Text | Inge Henneman in gesprek met Bart Luijten
Images | Bart Luijten